Refluks żołądkowo-przełykowy, znany również jako GERD (Gastroesophageal Reflux Disease), to stan, w którym kwas żołądkowy cofa się do przełyku, powodując różne objawy i dyskomfort. W tej części serii "Medycyna Bez Tajemnic", przyjrzymy się bliżej temu, co warto wiedzieć o refluksie, jego przyczynach, objawach, diagnostyce oraz metodach leczenia.
medycyna bez tajemnic page 27 co warto wiedzieć o refluksieJednym z głównych powodów występowania refluksu jest osłabienie lub nieprawidłowe działanie dolnego zwieracza przełyku (LES - Lower Esophageal Sphincter). LES powinien otwierać się tylko podczas przełykania, ale u osób z refluksem często pozostaje nieco otwarty, umożliwiając cofanie się kwasu do przełyku. Inne czynniki mogące wpływać na rozwój refluksu to: nadwaga, ciąża, palenie tytoniu, spożywanie tłustych lub kwaśnych pokarmów, a także niektóre leki i stres.
Najczęstszymi objawami refluksu są zgaga, pieczenie za mostkiem, kwaśne odbijanie się, ból gardła oraz uczucie kwasu w gardle. W cięższych przypadkach może dochodzić do trudności w połykaniu, bólu w klatce piersiowej, który może być mylony z zawałem serca, a nawet do przewlekłego kaszlu lub astmy. Ważne jest, aby rozpoznać te objawy i nie lekceważyć ich, ponieważ mogą one prowadzić do poważniejszych komplikacji, takich jak nadżerki przełyku czy nawet przełyk Barrett'a.
Diagnoza refluksu zazwyczaj rozpoczyna się od dokładnego wywiadu z pacjentem. Lekarz może zalecić wykonanie endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego, aby ocenić stan przełyku i żołądka. Testy pH-metryczne, które mierzą kwasowość w przełyku przez 24 godziny, oraz próba z Manometrią, oceniająca funkcjonowanie zwieracza przełyku, są również często stosowane do potwierdzenia diagnozy.
Leczenie refluksu zależy od jego ciężkości. Dla wielu osób zmiana stylu życia jest pierwszym krokiem - unikanie pokarmów wywołujących refluks, utrzymywanie prawidłowej wagi, unikanie jedzenia późno w nocy oraz podnoszenie głowy łóżka. Lekarstwa z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP) są często przepisywane w celu zmniejszenia produkcji kwasu żołądkowego. W bardziej zaawansowanych przypadkach mogą być rozważane operacje, takie jak fundoplikacja, która wzmacnia dolny zwieracz przełyku.
Profilaktyka refluksu obejmuje wiele aspektów codziennego życia. Ważne jest, aby prowadzić zdrowy tryb życia, co obejmuje regularne ćwiczenia fizyczne, zdrową dietę bogatą w warzywa i chude białka, a także unikanie alkoholu i nikotyny. Warto również unikać obcisłej odzieży, która może zwiększać ciśnienie w jamie brzusznej. Dla osób z refluksem, kontrola stresu i odpowiednie zarządzanie czasem posiłków mogą również znacząco zmniejszyć objawy.
Refluks może znacząco wpływać na jakość życia, ale z odpowiednią wiedzą, diagnozą i leczeniem, większość osób może prowadzić normalne, aktywne życie. Warto pamiętać, że każda zmiana w stanie zdrowia powinna być konsultowana z lekarzem, który może dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta.